Συρματόσχοινα & καλώδια ταχυτήτων & φρένων ποδηλάτου

Από την εμπειρία μου, πολλά προβλήματα με κακή αλλαγή ταχυτήτων ή φρεναρίσματος, οφείλονται στη χρήση λανθασμένων εξαρτημάτων.

1. Πρότυπα καλωδίων αλλαγής ταχυτήτων (ντεραγιέ) – διαφορές

Τα συρματόσχοινα αλλαγής ταχυτήτων έχουν μία κεφαλή στο ένα άκρο, που χρησιμοποιείται για το λεβιέ ταχυτήτων για να τραβήξει (και να απελευθερώσει) το συρματόσχοινο, ενώ το άλλο άκρο είναι συγκολλημένο, έτσι ώστε τα σύρματα να μην ξετυλίγονται και ώστε το καλώδιο να μπορεί να δρομολογηθεί πιο εύκολα (έπειτα μπορείτε να το κόψετε στο κατάλληλο μήκος μετά τη δρομολόγηση).

Τα σύρματα αλλαγής ταχυτήτων (ντεραγιέ) διατίθενται σε δύο πρότυπα, με κύρια διαφορά την τελική κεφαλή, αν και το πάχος του καλωδίου τείνει επίσης να διαφέρει:

• Πρότυπο Campagnolo – διάμετρος καλωδίου 1,1 έως 1,2 mm, με κεφαλή λίγο μικρότερης διαμέτρου στο άκρο
• Άλλα (Shimano, SRAM…) – περίπου 1,2 έως 1,3 mm διάμετρος καλωδίου – με τελική κεφαλή λίγο μεγαλύτερη από αυτή του Campagnolo

Εκτός από τη διάμετρο, τα καλώδια αλλαγής ταχυτήτων Campagnolo και Shimano είναι οπτικά σχεδόν πανομοιότυπα, γι’ αυτό προσέξτε τις προδιαγραφές κατά την αγορά (ειδικά αν έχετε συρματόσχοινα Campagnolo, καθώς τα καλώδια Shimano δεν ταιριάζουν με καλώδια ταχυτήτων Campagnolo).

2. Πρότυπα συρματόσχοινων φρένων – διαφορές

Για να αποφύγετε/αποτρέψετε οποιαδήποτε σύγχυση, θα εξηγήσω και τα συρματόσχοινα (και το εξωτερικό καλώδιο) φρένων.

Τα συρματόσχοινα φρένων διατίθενται σε τρία πρότυπα, με κύρια διαφορά το μέγεθος και το σχήμα της κεφαλής:

• MTB – με βαρελάκι στο ένα άκρο
• Road Shimano – με αχλαδάκι συμβατό με Shimano και SRAM shifters
• Road Campagnolo

Για τα συρματόσχοινα φρένου δρόμου, τα Shimano έχουν λίγο μεγαλύτερο βάρος, αν και έχουν πολύ παρόμοιο σχήμα. Στην πραγματικότητα, ορισμένοι κατασκευαστές (όπως η Jagwire , απ’ ότι ξέρω) κατασκευάζουν τα άκρα των συρματόσχοινων φρένων του ποδηλάτου δρόμου έτσι ώστε οι κεφαλές τους να είναι λίγο μικρότερες, επομένως το ίδιο μοντέλο ταιριάζει και σε Shimano και Campagnolo.

Το πάχος του συρματόσχοινου είναι περίπου 1,5 έως 1,6 mm, τόσο για Shimano όσο και για Campagnolo.

3. Πρότυπα εξωτερικών καλωδίων αλλαγής ταχυτήτων

Για τα εξωτερικά καλώδια αλλαγής ταχυτήτων υπάρχουν δύο πρότυπα:

• Εξωτερικό καλώδιο αλλαγής ταχυτήτων με εξωτερική διάμετρο 4 mm.
• Εξωτερικό καλώδιο αλλαγής ταχυτήτων με εξωτερική διάμετρο 5 mm (ίδια διάμετρος με το εξωτερικό καλώδιο φρένου, αλλά όχι ίδιος τύπος , με το περίβλημα του φρένου).

Όλα τα καλώδια αλλαγής ταχυτήτων θα περάσουν χωρίς προβλήματα μέσω του εξωτερικού καλωδίου σύμφωνα με οποιοδήποτε από τα παραπάνω αναφερόμενα πρότυπα. Μερικοί αναβάτες MTB προτιμούν εξωτερικά καλώδια 5 mm, καθώς αφήνει περισσότερο χώρο στα συρματόσχοινα, ώστε να μην κολλάνε τόσο εύκολα στη λάσπη. Ωστόσο, για τα εξωτερικά καλώδια ταχυτήτων 4 mm, η Shimano κατασκευάζει τσιμούχες που εμποδίζουν την είσοδο βρωμιάς:

Για τα άκρα του των εξωτερικών καλωδίων αλλαγής ταχυτήτων 5 mm, μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ίδια (μεταλλικά) άκρα όπως και για τα εξωτερικά καλώδια φρένου (παρόλο που πρόκειται για δύο διαφορετικούς τύπους καλωδίων!).

4. Πρότυπα εξωτερικών καλωδίων φρένων

Με τα πρότυπα εξωτερικών καλωδίων φρένων ποδηλάτου δεν υπάρχουν διαφορές – είναι όλα εξωτερικής διαμέτρου 5 mm με ατσάλινα καπάκια απόληξης. Εκτός από τους σωλήνες υδραυλικών φρένων, φυσικά, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.

5. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: διαφορά μεταξύ των εξωτερικών καλωδίων του φρένου και των ταχυτήτων

Πολύ συχνά βλέπω να χρησιμοποιούν εξωτερικά καλώδια του φρένου σε συρματόσχοινα ταχυτήτων. Αλλά αυτό δεν είναι καλό, και μπορεί ακόμη και να είναι επικίνδυνο!

• Το εξωτερικό καλώδιο ταχυτήτων είναι κατασκευασμένο ώστε να συμπιέζεται και να επιμηκύνεται όσο το δυνατόν λιγότερο με την αλλαγή τάσης του συρματόσχοινου ταχυτήτων (ενώ μετακινείται πάνω και κάτω). Αλλά δεν μπορεί να πάρει μεγάλη δύναμη – τραβήξτε το καλώδιο αρκετά δυνατά και θα σπάσει!
• Το εξωτερικό καλώδιο του φρένου είναι κατασκευασμένο για να διατηρεί πολύ υψηλές δυνάμεις τάνυσης του καλωδίου χωρίς σχίσιμο, αλλά η ελαφρά συμπίεση δεν είναι τόσο σοβαρό πρόβλημα.

Επάνω: εξωτερικό καλώδιο αλλαγής ταχυτήτων. Τα παράλληλα χαλύβδινα σύρματα εμποδίζουν τη συμπίεση του εξωτερικού καλωδίου (αλλάζει ουσιαστικά το μήκος), αλλά προσφέρουν μικρή αντίσταση στις υψηλές δυνάμεις, επομένως δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως περίβλημα φρένου.

Κάτω: εξωτερικό καλώδιο φρένου. Η ισχυρή χαλύβδινη σπείρα κάνει το περίβλημα να αντιστέκεται σε ισχυρές δυνάμεις πίεσης, αλλά μάλλον συμπιέζεται και αποσυμπιέζεται εύκολα.

Διακρίνονται εύκολα κοιτάζοντας από «μπροστά», αλλά χρειάζεται προσοχή.

6. «Εξωτικά» μοντέλα

Υπάρχουν ειδικά, πλεγμένα εξωτερικά καλώδια φρένων που συμπιέζονται πολύ λιγότερο από το «συνηθισμένο» εξωτερικό καλώδιο φρένων, κάτι που είναι καλό – αφήνει περισσότερο παιχνίδι με το λεβιέ φρένου και επιτρέπει πιο ακριβή διαμόρφωση του φρένου. Συνήθως κατασκευάζονται χρησιμοποιώντας έναν πολυεπίπεδο συνδυασμό διαμήκων χαλύβδινων συρμάτων και σπειροειδούς χάλυβα ή επένδυσης κέβλαρ για μεγαλύτερη αντοχή, έτσι ώστε το περίβλημα να μην σχίζεται όταν ασκείται υψηλή δύναμη στο φρένο.

Τα κύρια μειονεκτήματά τους είναι κάπως υψηλότερο βάρος και πολύ υψηλότερη τιμή.