Ο εφιάλτης του κάθε ποδηλάτη: Ενώ έχετε βγει για βόλτα με το ποδήλατο ξαφνικά αρχίζετε να αισθάνεστε ότι ο τροχός σας ακουμπάει στο οδόστρωμα. Κάνετε στην άκρη του δρόμου για να ελέγξετε το ελαστικό σας και επιβεβαιώνονται οι φόβοι σας. Έχετε πάθει λάστιχο.
Τώρα, εάν είχατε μαζί σας μία σαμπρέλα και γνωρίζετε πως να την αντικαταστήσετε, τότε θα ήταν απλά μια μικρή καθυστέρηση. Όμως τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά αν δεν έχετε μαζί σας σαμπρέλα και είστε 35 χλμ μακριά από το σπίτι σας και στη μέση του πουθενά σε ένα βουνό.
Πιθανότατα, θα θέλατε να αποφύγετε αυτήν την εμπειρία. Και, καθώς οι πιθανότητές σας να αποφύγετε να πάθετε λάστιχο είναι ελάχιστες, είναι καλύτερο να προετοιμαστείτε για το αναπόφευκτο.
Τι προκαλεί ένα σκασμένο λάστιχο;
Πρώτα ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Όλοι το λένε σκασμένο λάστιχο αλλά δεν δεν είναι η σωστή φράση, επειδή στην πραγματικότητα είναι μια σκασμένη σαμπρέλα. Εκτός αν έχετε λάστιχα tubeless, συνήθως για ποδήλατα MTB, ή λάστιχα tubular δίχως σαμπρέλα όπως π.χ. τα Tufo, τότε θα πρέπει να αλλάξετε τη σαμπρέλα στο εσωτερικό του ελαστικού και όχι το ίδιο το ελαστικό.
Γιατί λοιπόν τρυπάνε οι σαμπρέλες παρ’ όλο του ότι περιβάλλονται από ένα προστατευτικό στρώμα από παχύ ελαστικό; Ο ένοχος είναι συνήθως κάποιο συρραπτικό ή σύρμα, αν και μερικές φορές μπορεί να είναι γυαλί, χαλίκι ή απλά ένα δυνατό χτύπημα σε λακκούβα.
Πιθανότατα θα πρέπει να επισκευάσετε ένα σκασμένο λάστιχο – ή μάλλον μία σκασμένη σαμπρέλα – όταν έχει φθαρεί, μετά τα πρώτα 2.000 ή 3.000 χλμ. Καθώς τα ελαστικά φθείρονται, η επιφάνεια επαφής (όπου το ελαστικό αγγίζει το δρόμο) εκτείνεται από ένα στενό σημείο σε μια επιφάνεια περίπου 30% πλατύτερη. Με αυτή η ευρύτερη περιοχή επαφής είναι πολύ πιο εύκολο να το διαπεράσει ένα αιχμηρό αντικείμενο από το δρόμο. Το ελαστικό καθώς φθείρεται φαίνεται επίσης πιο λεπτό, παρέχοντας λιγότερο προστατευτικό στρώμα για τη σαμπρέλα.
Μερικές φορές, ωστόσο, μπορείτε να πάθετε λάστιχο εάν βάλετε την καινούργια σαμπρέλα και επανατοποθετήσετε το ελαστικό με λάθος τρόπο – θα φτάσουμε σε αυτό παρακάτω. Εάν γίνει αυτό, θα το καταλάβετε γρήγορα, πιθανώς στα πρώτα 500 μέτρα.
Ξεκινήστε προετοιμασμένοι
Τα σκασμένα λάστιχα είναι αναπόσπαστο μέρος της ποδηλασίας. Στην πραγματικότητα, μπορείτε να πάρετε περισσότερες από μία σαμπρέλες για μια μεγάλη διαδρομή. Πρέπει να είστε πάντα προετοιμασμένοι.
Συνιστάτε να παίρνεται δύο εφεδρικές σαμπρέλες σε μια διαδρομή 40 έως 70 χλμ. Πέρα από τους σαμπρέλες, θα πρέπει επίσης να έχετε και μία τρόμπα για να ξαναφουσκώσετε το ελαστικό σας. Μπορείτε επίσης να έχετε μαζί σας και αμπούλες CO2 ως εφεδρικές, μαζί με ένα μετατροπέα προσαρμογής βαλβίδων από Presta σε Schrader (σε περίπτωση που χρειαστεί να βοηθήσετε κάποιον άλλο ποδηλάτη και έχει διαφορετικές βαλβίδες) όπως και δύο πλαστικούς λεβιέδες ελαστικών (για να αφαιρέσετε το ελαστικό από το στεφάνι).
Πως να αλλάξετε σαμπρέλα
Με τον κατάλληλο εξοπλισμό και λίγη τεχνογνωσία, μπορείτε να αλλάξετε μία σαμπρέλα ποδηλάτου και να συνεχίσετε τη βόλτα σας σε 10 λεπτά.
1. Βγάλτε τον τροχό
Αυτό πρέπει να είναι το εύκολο μέρος, καθώς οι περισσότεροι τροχοί αυτές τις μέρες έχουν γρήγορο σύστημα απελευθέρωσης (quick release) ανάλογα με τον τύπο φρένων σας. Εάν είναι ο πίσω τροχός φροντίστε να αλλάξετε ταχύτητα στο μικρότερο γρανάζι της κασέτας ταχυτήτων, που είναι πιο κοντά στο πλαίσιο του ποδηλάτου. Έτσι θα είναι ευκολότερο να επαναφέρετε την αλυσίδα στον τροχό όταν τελειώσετε.
2. Αφαιρέστε προσεκτικά το μία πλευρά του ελαστικού από τον τροχό
Αφαιρέστε τον υπόλοιπο αέρα από τη σαμπρέλα, ώστε να είναι πιο εύκολο να αποκολληθεί το ελαστικό από το στεφάνι του τροχού. Έπειτα, θα χρειαστείτε τους λεβιέδες των ελαστικών για να αφαιρέσετε το ελαστικό.
Ξεκινώντας από την αντίθετη πλευρά της βαλβίδας, χρησιμοποιήστε προσεκτικά τους λεβιέδες για να αποκολλήσετε τη μία πλευρά του ελαστικού από το στεφάνι. Εάν αντιμετωπίσετε οποιαδήποτε αντίσταση, προσπαθήστε να τοποθετήσετε τον δεύτερο λεβιέ περίπου 5cm από το πρώτο και στη συνέχεια πιέστε ταυτόχρονα και στα δύο σημεία.
Καθώς αρχίζει να διαχωρίζεται το ελαστικό από το στεφάνι, συνεχίστε αργά γύρω από το ελαστικό, τραβώντας απαλά καθώς προχωράτε, μέχρι να αφαιρέσετε τη μία πλευρά του ελαστικού εντελώς από τον τροχό.
3. Τραβήξτε μερικώς τη σαμπρέλα
Πριν αφαιρέσετε την σαμπρέλα, πρέπει να βρείτε την τρύπα. Διαφορετικά, το αντικείμενο μπορεί να είναι ακόμα στο ελαστικό σας, έτοιμο να τρυπήσει την καινούργια σαμπρέλα. Αν το βρείτε σημαδέψτε το σημείο πάνω στο ελαστικό και αν είναι δυνατόν και στη σαμπρέλα. Καλό θα ήταν να έχετε μαζί σας ένα μικρό κομμάτι κιμωλία.
Ξεκινώντας από το αντίθετο σημείο της βαλβίδας, τραβήξτε το τη σαμπρέλα και αφαιρέστε τη εντελώς από το ελαστικό. Μόλις βρείτε την τρύπα, μπορείτε στη συνέχεια να την ευθυγραμμίσετε με το ελαστικό για να δείτε εάν το αντικείμενο που προκάλεσε το σκάσιμο σας είναι ακόμα εκεί. Η εύρεση της αιτίας είναι απαραίτητη για να διασφαλίσετε ότι θα επιδιορθώσετε το σκάσιμο σωστά.
4. Βρείτε την τρύπα και αφαιρέστε το αιχμηρό αντικείμενο
Με τη σαμπρέλα ανά χείρας χρησιμοποιήστε την τρόμπα σας για να τη φουσκώσετε τόσο ώστε να ακούσετε πού υπάρχει η διαρροή αέρα. Εάν δυσκολεύεστε να την ακούσετε, βάλτε το χέρι ή το πρόσωπό σας κοντά στη σαμπρέλα για να αισθανθείτε τον αέρα να διαρρέει.
Όταν βρείτε την τρύπα, ευθυγραμμίστε τη σαμπρέλα με το ελαστικό για να βρείτε το αιχμηρό αντικείμενο και να το αφαιρέσετε. Στις περισσότερες περιπτώσεις η τρύπα δεν θα έχει προκαλέσει σκίσιμο, και το ελαστικό θα είναι έτοιμο να συγκρατήσει μία νέα σαμπρέλα Στη σπάνια περίπτωση που έχετε σκίσιμο στο ελαστικό ωστόσο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα κομμάτι χαρτόνι ή και ένα διπλωμένο χαρτονόμισμα για να καλύψετε την τρύπα και να αποφύγετε ένα νέο σκάσιμο εφόσον η καινούργια σαμπρέλα θα διαπεράσει το σκίσιμο και θα ξανατρυπήσει. Αυτό όμως είναι μία προσωρινή λύση, αλλά αρκεί για να φθάσετε στο σπίτι ή σε ένα κατάστημα ποδηλάτων όπου πρέπει οπωσδήποτε να αντικαταστήσετε το ελαστικό.
5. Αφαιρέστε και αντικαταστήστε τη σαμπρέλα
Αφού είστε βέβαιοι ότι δεν υπάρχει τίποτα στο ελαστικό σας, μπορείτε να την αντικαταστήσετε. Προτού αρχίσετε να τοποθετείτε την καινούργια σαμπρέλα, φουσκώστε τη τόσο όσο να πάρει το φυσιολογικό της σχήμα. Αυτό θα βοηθήσει ώστε να μην στρίβεται ή να διπλώνεται όταν την τοποθετείτε μέσα στο ελαστικό.
Αφού την έχετε φουσκώσει ελαφρώς, ξεκινήστε τοποθετώντας τη βαλβίδα στην τρύπα και, στη συνέχεια, σπρώξτε και από τις δύο πλευρές της βαλβίδας για να τοποθετήσετε όλη τη σαμπρέλα στο εσωτερικό του ελαστικού.
6. Βάλτε το ελαστικό πίσω στον τροχό σας
Αυτό είναι το πιο δύσκολο μέρος της επισκευής ενός ελαστικού ποδηλάτου. Θα ξεκινήσετε ξανά από τη βαλβίδα, σπρώχνοντάς το προς τα πάνω έτσι ώστε να ωθεί το ελαστικό ψηλότερα από ότι θα ήταν κανονικά πάνω στο στεφάνι. Αυτό θα σας δώσει αρκετή απόσταση για να τοποθετήσετε το ελαστικό γύρω από το στεφάνι πρώτα στο σημείο της βαλβίδας.
Τώρα προχωρήστε από τις δύο πλευρές της βαλβίδας έτσι ώστε να τελειώσετε στο πιο μακρινό σημείο από αυτή. Αυτά τα τελευταία 20cm περίπου θα είναι τα πιο δύσκολα και σας συνιστώ να φοράτε τα γάντια σας και να χρησιμοποιείτε τις παλάμες σας (όχι τους αντίχειρες σας) για να σπρώξετε το ελαστικό μέσα στον τροχό. Τα χέρια είναι πολύ πιο δυνατά από τους αντίχειρες και τα γάντια θα προστατεύσουν τις παλάμες σας.
Παρά το γεγονός ότι μερικοί χρησιμοποιούν τους λεβιέδες των ελαστικών σε αυτά τα τελευταία δύσκολα εκατοστά είναι πολύ πιθανό κατά λάθος να τσιμπήσετε τη σαμπρέλα και να τρυπήσει με αυτή τη διαδικασία.
7. Βεβαιωθείτε ότι το ελαστικό έχει τοποθετηθεί σωστά
Είναι σημαντικό να μην παραλείψετε αυτό τον έλεγχο και να αρχίσετε να φουσκώνετε το ελαστικό σας. Εξετάστε αργά τον τροχό και στις δύο πλευρές, ψάχνοντας για οποιοδήποτε σημάδι ότι το ελαστικό δεν είναι σωστά τοποθετημένο. Θα πρέπει να υπάρχει μια ομοιόμορφη κορυφογραμμή περίπου 3mm μακριά από το στεφάνι σε όλη τη διαδρομή. Εάν αυτό είναι πολύ μακριά σε οποιοδήποτε σημείο ή δείτε κάποιο τμήμα της σαμπρέλας να προεξέχει γύρω από τις άκρες, πρέπει να ρυθμίσετε την σωστή εφαρμογή του ελαστικού στο χείλος του στεφανιού.
8. Φουσκώστε και ελέγξτε ξανά
Αφού το έχετε φουσκώσει κάντε έναν ακόμη έλεγχο για να βεβαιωθείτε ότι το ελαστικό έχει τοποθετηθεί σωστά. Εάν όλα φαίνονται καλά, τοποθετήστε τον τροχό πίσω στο ποδήλατό και είστε έτοιμοι να ξεκινήσετε .
Και, τέλος, δοκιμάστε όλη την παραπάνω διαδικασία αντικατάστασης μίας σαμπρέλας στο σπίτι σας προτού το δοκιμάσετε στο δρόμο. Είναι καλύτερο να συνηθίσετε τη διαδικασία προτού βρεθείτε με σκασμένο λάστιχο λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα ή σε άσχημες καιρικές συνθήκες.