
Οι περισσότεροι τροχοί ποδηλάτων δρόμου διαθέτουν ακτίνες. Τι γνωρίζετε όμως πραγματικά για αυτά τα «σύρματα» που παίζουν τόσο αναπόσπαστο κομμάτι της ποδηλασίας;
Τι κάνουν οι ακτίνες;
Μεταφορά: οι ακτίνες μεταφέρουν το βάρος του ποδηλάτου καθώς και του αναβάτη και κάθε άλλο φορτίο (μπουκάλια νερού, τσαντάκια για σέλα κ.λπ.).
Απορρόφηση: οι ακτίνες απορροφούν τις ανωμαλίες του δρόμου και εξασφαλίζουν την άνεση του αναβάτη.
Μετάδοση ταχυτήτων: οι ακτίνες μεταδίδουν την ισχύ επιτάχυνσης και την προσπάθεια φρεναρίσματος (για τροχούς φρένων στεφάνης) του αναβάτη.
Τι είναι η τάση της ακτίνας;
Το ποσό της δύναμης έλξης που ασκείται κατά μήκος μιας ακτίνας αναφέρεται ως τάση ακτίνας. Οι εταιρείες εξαρτημάτων συνήθως μετρούν και περιγράφουν την τάση της ακτίνας σε κιλά δύναμης (kgf) ή σε Newton (N).
Βασικοί παράγοντες για το φορτίο έντασης ακτίνων
Τάση: Η δύναμη που ασκείται στις ακτίνες καθώς σφίγγονται κατά την κατασκευή. Η τάση μεταξύ των ακτίνων μπορεί να φτάσει 30-130 Kgf.
Βάρος αναβάτη: Ένας βαρύτερος αναβάτης προσθέτει πίεση στον τροχό όταν υποβάλλεται σε κυκλικά φορτία καταπόνησης.
Φορτίο ροπής: Τόσο η ισχύς στους πίσω τροχούς όσο και οι δυνάμεις του δισκόφρενου παρέχουν ροπή στο σύστημα ακτίνων στο σύνολό τους.
Η αυξημένη πίεση των ελαστικών οδηγεί σε μειωμένη τάση των ακτίνων, αυξάνοντας έτσι την ευαισθησία στην καταπόνηση.
Οι λακκούβες και τα χαρακτηριστικά του οδοστρώματος έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικές αλλαγές τάσης σε ένα σύστημα ακτίνων.
Μήκος ακτίνας και προφίλ στεφάνης. Ένα βαθύ προφίλ στεφάνης τροχού προσφέρει αεροδυναμικά πλεονεκτήματα και επιτρέπει μικρότερες ακτίνες, καθώς η ζάντακαταλαμβάνει το χώρο όπου μια ακτίνα θα ήταν σε πιο χαμηλή ζάντα. Ένας τροχός carbon μπορεί να έχει σημαντικό βάθος συχνά έως και 90 mm.
Πλευρικό φορτίο: Η δύναμη που ασκείται σε έναν τροχό στο πλάι του.
Οπίσθιος έναντι μπροστινού τροχού – οι ακτίνες του πίσω τροχού ασκούν μεγαλύτερη πίεση πάνω τους, επειδή εκεί εφαρμόζεται η ισχύς του συστήματος μετάδοσης κίνησης μέσω της κασέτας και περισσότερο βάρος του αναβάτη κατανέμεται στον πίσω τροχό από τον μπροστινό.
Οι ακτίνες ανταποκρίνονται σε πολύπλοκα δυναμικά φορτία τεντώνοντας υπό τάση και χρησιμοποιώντας την αποθηκευμένη ενέργεια στο υλικό. Η ένταση της ακτίνας δεν μπορεί να προσδιοριστεί οπτικά. Ένα εργαλείο μέτρησης τάσης ακτίνων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον προσδιορισμό της μέγιστης τάσης και ομοιομορφίας, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη μακροπρόθεσμη διάρκεια αντοχής του συστήματος τροχών.
Γιατί έχει σημασία η ένταση της ακτίνας;
Εάν οι ακτίνες δεν έχουν παρόμοια τάση, το στεφάνη του τροχού θα αρχίσει να περιστρέφεται με ταλαντευόμενο τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι ο τροχός δεν είναι σωστά ακτινολογημένος. Αυτό μπορεί να προκαλέσει προβλήματα για έναν ποδηλάτη, που συνεπάγεται ταλάντωση ολόκληρου του ποδηλάτου ή χειρότερα, αστοχίας του τροχού, οδηγώντας σε ατυχήματα και τραυματισμούς. Εάν δεν είναι ομοιόμορφη τ τάση των ακτίνων, ο τροχός θα πρέπει να ρυθμιστεί ρυθμίζοντας την τάση της κάθε ακτίνας.
Η τάση των μεμονωμένων ακτίνων δεν είναι ο μόνος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Πρέπει να διατηρείται η κατάλληλη τάση σε όλες τις ακτίνες του τροχού.
Ο τροχός ενός ποδηλάτου ισιώνει ελαφρώς εκεί που είναι σε επαφή με το έδαφος όταν το οδηγείς. Ως αποτέλεσμα, η τάση της ακτίνας στο κάτω μέρος της στεφάνης μειώνεται. Αυτός ο κύκλος αύξησης και μείωσης της έντασης συμβαίνει κατά τη διάρκεια κάθε διαδρομής. Όταν η τάση σε έναν τροχό είναι πολύ χαμηλή, οι ακτίνες μπορεί να χαλαρώσουν πολύ κατά τη διάρκεια μιας βόλτας, ασκώντας υπερβολική πίεση τόσο στις ακτίνες όσο και στο στεφάνι. Ως αποτέλεσμα αυτού μπορεί να προκύψει χαλάρωση ή απώλεια της τάσης της ακτίνας σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κατεστραμμένες ακτίνες, χαλάρωμα της ζάντας και τροχό που είναι πιο πιθανό να θέλει ακτινολόγηση. Η υπερβολική ένταση, από την άλλη πλευρά, μπορεί να οδηγήσει σε αστοχίες των τροχών, όπως ραγισμένες ζάντες, σπασμένες ακτίνες ή ακόμα και κατεστραμμένα κέντρα.